Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là vùng trọng điểm về sản xuất trái cây của Việt Nam, xuất khẩu trái cây ở ĐBSCL đã có những bước phát triển vượt bậc trong những năm qua. Với diện tích trồng cây ăn trái trên 2 triệu ha, chiếm hơn 50% diện tích trồng cây ăn trái cả nước. Nơi đây có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển cây ăn trái, với khí hậu nhiệt đới gió mùa, đất đai màu mỡ, nguồn nước dồi dào.
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu trái cây của ĐBSCL từ năm 2015 đến năm 2023 tăng gấp 2,5 lần, từ 1,5 tỷ USD lên 3,7 tỷ USD. Năm 2023, xuất khẩu trái cây của ĐBSCL ước đạt 3,7 tỷ USD, tăng 15% so với năm 2022.
Tình hình xuất khẩu trái cây ở ĐBSCL trong những năm gần đây có nhiều khởi sắc. Năm 2022, kim ngạch xuất khẩu trái cây của vùng ĐBSCL đạt 3,16 tỷ USD, tăng 17,1% so với năm 2021. Trong đó, xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm 70%, tiếp theo là các thị trường Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia,…
Các loại trái cây xuất khẩu chủ lực
Các loại trái cây xuất khẩu chủ lực của ĐBSCL bao gồm:
- Sầu riêng: là loại trái cây xuất khẩu chủ lực của ĐBSCL, với kim ngạch xuất khẩu năm 2023 ước đạt 1,2 tỷ USD, chiếm 32,4% tổng kim ngạch xuất khẩu trái cây của vùng. Sầu riêng của ĐBSCL được xuất khẩu sang nhiều thị trường trên thế giới, trong đó thị trường Trung Quốc chiếm tỷ trọng lớn nhất.
- Xoài: là loại trái cây xuất khẩu thứ hai của ĐBSCL, với kim ngạch xuất khẩu năm 2023 ước đạt 600 triệu USD, chiếm 16,2% tổng kim ngạch xuất khẩu trái cây của vùng. Xoài của ĐBSCL được xuất khẩu sang nhiều thị trường trên thế giới, trong đó thị trường Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc,… chiếm tỷ trọng lớn.
- Thanh long: là loại trái cây xuất khẩu thứ ba của ĐBSCL, với kim ngạch xuất khẩu năm 2023 ước đạt 400 triệu USD, chiếm 10,8% tổng kim ngạch xuất khẩu trái cây của vùng. Thanh long của ĐBSCL được xuất khẩu sang nhiều thị trường trên thế giới, trong đó thị trường Trung Quốc, Hoa Kỳ, Úc,… chiếm tỷ trọng lớn.
- Chuối: là loại trái cây xuất khẩu chủ lực thứ tư của ĐBSCL, chiếm khoảng 10% tổng kim ngạch xuất khẩu trái cây của vùng. Chuối của ĐBSCL được xuất khẩu sang nhiều thị trường lớn trên thế giới như Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc,…
- Bưởi: là là một trong số các loại trái cây xuất khẩu của ĐBSCL, với kim ngạch xuất khẩu năm 2023 ước đạt 300 triệu USD, chiếm 8,1% tổng kim ngạch xuất khẩu trái cây của vùng. Bưởi của ĐBSCL được xuất khẩu sang nhiều thị trường trên thế giới, trong đó thị trường Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản,… chiếm tỷ trọng lớn.
Ngoài ra, các loại trái cây khác của ĐBSCL cũng được xuất khẩu với kim ngạch đáng kể, bao gồm: chôm chôm, vú sữa, nhãn, mít,…

Những thuận lợi và khó khăn của xuất khẩu trái cây ở ĐBSCL

Thuận lợi
- ĐBSCL có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển cây ăn trái, với khí hậu nhiệt đới gió mùa, đất đai màu mỡ, nguồn nước dồi dào.
- Sản phẩm trái cây của ĐBSCL có chất lượng cao, được nhiều thị trường trên thế giới ưa chuộng.
- Chính phủ và các địa phương trong vùng đã có nhiều chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất và xuất khẩu trái cây.
Khó khăn
- Cơ cấu sản xuất trái cây của ĐBSCL còn manh mún, phân tán, chưa hình thành được các vùng sản xuất tập trung quy mô lớn.
- Năng lực cạnh tranh của trái cây ĐBSCL còn hạn chế, do chi phí sản xuất còn cao, chưa có nhiều thương hiệu trái cây mạnh.
- Thị trường xuất khẩu trái cây của ĐBSCL còn phụ thuộc vào một số thị trường lớn, như Trung Quốc, Hoa Kỳ.
Giải pháp phát triển xuất khẩu trái cây
Để tiếp tục phát triển xuất khẩu trái cây, cần tập trung thực hiện các giải pháp sau:
- Đẩy mạnh tái cơ cấu sản xuất trái cây, phát triển các vùng sản xuất tập trung quy mô lớn, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm.
- Tăng cường xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu trái cây ĐBSCL, mở rộng thị trường xuất khẩu.
- Hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm chi phí sản xuất, nâng cao chất lượng dịch vụ logistics
Với những tiềm năng và lợi thế sẵn có, xuất khẩu trái cây ở ĐBSCL có thể tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong thời gian tới.