Măng cụt là một loại trái cây nhiệt đới, có vỏ màu tím đậm và thịt màu trắng, vị ngọt chua thanh. Chúng có nhiều công dụng với sức khỏe, như chống oxy hóa, chống nhiễm trùng, giảm cân, và ngăn ngừa ung thư. Ngoài ra, nó còn được gọi là quả tỏi ngọt, và là loài cây bản địa ở Đông Nam Á. Thường được trồng ở các tỉnh miền nam Việt Nam, như Tây Ninh, Bình Dương, Bến Tre, Vĩnh Long, Trà Vinh, Cần Thơ, Hậu Giang.
Giới thiệu về Măng cụt
Măng cụt , hay còn được gọi là quả tỏi ngọt, có tên khoa hoạc là Garcinia mangostana. Nó là một loại cây bản địa ở Đông Nam Á. Được đánh giá cao nhờ độ ngon ngọt, kết cấu tinh tế và hương vị chua và ngọt thanh.
Cây Măng cụt là một loại cây gỗ nhỡ, cao từ 6 đến 25 m, có thân tròn, lá dày, màu xanh đậm, và hoa màu vàng. Cây Măng cụt có thể sống được từ 100 đến 150 năm, và bắt đầu cho quả sau 7 đến 10 năm trồng.
Quả Măng cụt có hình cầu, đường kính từ 4 đến 8 cm, nặng từ 50 đến 150 g. Quả có vỏ dày, màu tím đậm, có nhiều gân nổi.
- Vỏ quả Măng cụt có chứa nhiều tanin, một chất có tác dụng chống viêm và chống nhiễm trùng.
- Thịt quả Măng cụt có màu trắng, mềm, ngọt, và có nhiều múi. Mỗi múi có chứa một hạt nhỏ, màu nâu, có thể ăn được. Thịt quả có chứa nhiều vitamin C, vitamin B1, vitamin B2, canxi, sắt, và magiê. Ngoài ra còn có chứa nhiều chất chống oxy hóa, như xanthone, mangostin, và garcinone.
Công dụng với sức khỏe
Măng cụt là loại trái cây thơm ngon và giàu chất dinh dưỡng. Nó chứa nhiều vitamin C, vitamin A, kali, sắt, canxi,… Có nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm:
- Chống oxy hóa: Măng cụt có chứa nhiều chất chống oxy hóa, như xanthone, mangostin, và garcinone, có thể ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến quá trình oxy hóa, như ung thư, viêm khớp, tiểu đường, và tim mạch.
- Chống nhiễm trùng: Măng cụt có chứa nhiều tanin, một chất có tác dụng chống viêm và chống nhiễm trùng. Có thể giúp điều trị các bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa, đường hô hấp, da, và niêm mạc.
- Giảm cân: Măng cụt có chứa nhiều chất xơ, một chất có tác dụng làm giảm cảm giác đói, tăng cường chuyển hóa, và loại bỏ chất béo thừa. Chúng cũng có chứa hydroxycitric acid, một chất có tác dụng ức chế quá trình chuyển hóa carbohydrate thành chất béo.
- Làm đẹp da: Măng cụt có chứa nhiều vitamin C, một chất có tác dụng làm trắng da, chống lão hóa, và tăng độ đàn hồi của da. Ngoài ra, chúng cũng có chứa nhiều vitamin B1, vitamin B2, canxi, sắt, và magiê, những chất có tác dụng bổ sung dinh dưỡng và duy trì sức khỏe cho da.
- Chống ung thư: Măng cụt có chứa các hợp chất có khả năng chống ung thư, giúp ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào ung thư.
Cách sử dụng của Măng cụt
- Ăn trực tiếp: Có thể ăn trực tiếp như một loại trái cây tươi, hoặc ăn kèm với các loại trái cây khác, như sầu riêng, dừa, và chuối. Một người bình thường có thể ăn từ 3 đến 5 quả mỗi ngày, tùy thuộc vào sở thích và tình trạng sức khỏe.
- Làm nước ép: Có thể làm nước ép bằng cách xay nhuyễn thịt quả với nước, hoặc kết hợp với các loại trái cây khác, như cam, táo, và dưa hấu. Một người bình thường có thể uống từ 1 đến 2 ly nước ép này mỗi ngày, tùy thuộc vào sở thích và tình trạng sức khỏe.
- Làm thuốc: Măng cụt có thể làm thuốc bằng cách sử dụng vỏ quả, hạt, hoặc lá. Vỏ quả có thể sấy khô và nấu nước uống, hoặc ngâm rượu để điều trị các bệnh nhiễm trùng, viêm khớp, và tiêu chảy. Hạt có thể nghiền nhỏ và pha nước uống, hoặc làm bột để điều trị các bệnh tiểu đường, cao huyết áp, và mỡ máu. Lá có thể sắc nước uống, hoặc đắp lên vết thương để điều trị các bệnh viêm da, nấm da, và ghẻ.
Giới thiệu về cách trồng và chăm sóc cây Măng cụt
Cây măng cụt thích hợp trồng ở những nơi có khí hậu nhiệt đới, ẩm ướt, với nhiệt độ trung bình từ 25-35 độ C.
Cây măng cụt có thể trồng bằng hạt hoặc bằng cây giống.
- Chọn giống cây khỏe mạnh, không bị nhiễm virus, và ghép trên giá thể thoáng, giữ ẩm, và thoát nước tốt.
- Chọn đất trồng phải có độ pH từ 5,5 đến 6,5, giàu chất hữu cơ, và có độ ẩm ổn định.
- Đào hố trồng rộng khoảng 60 cm và sâu khoảng 40 cm, lót đáy hố bằng lớp cát mịn, sau đó đổ đất trộn với phân hữu cơ vào hố.
- Trồng cây vào hố, chú ý không để bầu đất bị hư hại, và đắp đất lên cho vừa với mặt đất.
- Tưới nước cho cây thường xuyên, nhưng không nên tưới quá nhiều để tránh bị úng nước và mục rễ.
- Bón phân cho cây định kỳ, có thể là phân trùn quế, đạm cá, dịch chuối, hoặc phân hữu cơ.Không nên bón quá nhiều để tránh bị cháy rễ.
- Phòng trừ sâu bệnh cho cây bằng cách sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc trừ bệnh, hoặc các phương pháp tự nhiên.
Thời gian thu hoạch và chế biến quả Măng cụt:
- Thời gian thu hoạch quả Măng cụt thường là từ tháng 4 đến tháng 6 hàng năm, tùy thuộc vào từng vùng và điều kiện khí hậu.
- Cách thu hoạch là cắt nhẹ nhàng cuống quả bằng kéo, không nên kéo hay xoay quả để tránh làm tổn thương vỏ quả.
- Cách chế biến quả Măng cụt là bóc vỏ bằng tay, hoặc dùng dao cắt nhẹ theo đường vòng quanh quả, sau đó mở ra và lấy thịt quả.
- Chúng có thể ăn tươi, làm nước ép, hoặc chế biến thành các món như mứt, sâm bổ lượng, kem, hay rượu.
Kết Luận
Măng cụt là loại trái cây có nhiều giá trị dinh dưỡng và tác dụng với sức khỏe. Chúng có thể được sử dụng để chế biến thành nhiều món ăn, thức uống khác nhau. Tuy nhiên, không nên ăn quá nhiều măng cụt trong một ngày, liều lượng sử dụng măng cụt mỗi ngày khoảng 2-3 quả. Hãy bổ sung măng cụt vào chế độ ăn uống hàng ngày để có một cơ thể khỏe mạnh.
