Dâu da là một loại trái cây có nguồn gốc từ Đông Nam Á, có tên khoa học là Baccaurea sapida. Chúng có kích thước nhỏ, hình bầu dục, khi chín có màu vàng hoặc hồng nhạt. Dâu có vị ngọt thanh, hơi chua, thơm nhẹ. Chúng được trồng nhiều ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), đặc biệt là ở các tỉnh như Đồng Nai, Bình Phước, Tây Ninh, Hậu Giang, Cần Thơ,… Dâu ở ĐBSCL có chất lượng cao, được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng.
Nguồn gốc và phân bố
Dâu da là một loại trái cây nhiệt đới có nguồn gốc từ Đông Nam Á, được trồng phổ biến ở các nước như Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philippines, Việt Nam,… Dâu có tên khoa học là Baccaurea sapida.
Theo các nhà khoa học, dâu có nguồn gốc từ Malaysia. Từ Malaysia, nó được du nhập sang các nước khác trong khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Dâu da được trồng ở Việt Nam từ rất lâu đời, khoảng 2000 năm trước.

Dâu da được trồng ở nhiều vùng khác nhau của Việt Nam, nhưng tập trung nhiều nhất ở các tỉnh miền Nam, đặc biệt là ở ĐBSCL. Dâu là một loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao. Quả dâu được sử dụng để ăn tươi, làm mứt, nước ép, bánh ngọt,… Lá và thân dâu có thể được sử dụng để làm thuốc.
Đặc điểm của Dâu da
- Dâu da là cây thân gỗ, cao trung bình từ 10 đến 15 mét. Thân cây có màu nâu xám, nhẵn bóng. Cành cây có màu xanh lục, phân thành nhiều nhánh nhỏ. Cây Dâu có thể sống được từ 10 đến 15 năm, và bắt đầu cho quả sau 2 đến 3 năm trồng.
- Lá hình bầu dục, dài khoảng 10-15 cm, rộng khoảng 5-7 cm. Lá có màu xanh đậm, mặt trên nhẵn bóng, mặt dưới nhám có nhiều lông tơ.
- Hoa có màu trắng, nhỏ, mọc thành từng chùm ở đầu cành. Hoa dâu có mùi thơm nhẹ.
- Quả dâu hình bầu dục, dài khoảng 4-5 cm, rộng khoảng 2-3 cm, vỏ quả dâu mỏng, có nhiều gân nổi. Khi chín, quả dâu có màu vàng hoặc hồng nhạt. Vỏ quả dâu dày, có nhiều lông tơ. Thịt quả dâu có màu trắng, vàng, đỏ, hoặc tím, vị ngọt thanh, hơi chua, thơm nhẹ.

Lợi ích của quả dâu da
Dâu có chứa nhiều chất dinh dưỡng, bao gồm:
- Vỏ quả Dâu có chứa nhiều chất chống oxy hóa, chống viêm, và chống nhiễm trùng.
- Thịt quả Dâu có chứa nhiều vitamin C, vitamin A, vitamin E, vitamin K, folate, và mangan. Thịt quả Dâu Da còn có chứa nhiều chất chống oxy hóa, như anthocyanin, flavonoid, và phenolic acid.
Quả dâu da có nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm:
- Tăng cường hệ miễn dịch: Vitamin C trong quả dâu giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.
- Cải thiện tiêu hóa: Chất xơ trong quả dâu da giúp cải thiện tiêu hóa, giảm táo bón.
- Chống oxy hóa: Dâu có chứa nhiều chất chống oxy hóa, như anthocyanin, flavonoid, và phenolic acid, có thể ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến quá trình oxy hóa, như ung thư, viêm khớp, tiểu đường, và tim mạch.
- Chống nhiễm trùng: Dâu có chứa nhiều chất chống viêm và chống nhiễm trùng, như tanin, saponin, và alkaloid, có thể giúp điều trị các bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa, đường hô hấp, da, và niêm mạc.
- Giảm cân: Dâu có chứa nhiều chất xơ, một chất có tác dụng làm giảm cảm giác đói, tăng cường chuyển hóa, và loại bỏ chất béo thừa. Dâu cũng có chứa nhiều vitamin C, một chất có tác dụng ức chế quá trình chuyển hóa carbohydrate thành chất béo.
- Làm đẹp da: Dâu có chứa nhiều vitamin C, vitamin A, vitamin E, và vitamin K, những chất có tác dụng làm trắng da, chống lão hóa, và tăng độ đàn hồi của da. Dâu cũng có chứa nhiều mangan, một chất có tác dụng bổ sung collagen, một chất giúp da săn chắc và mịn màng.

Ngoài ra, quả dâu da còn có một số lợi ích khác như:
- Giúp giảm cân: Quả dâu có hàm lượng calo thấp, giúp giảm cân hiệu quả.
- Giúp giảm căng thẳng: Quả dâu có chứa các chất chống oxy hóa giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi.
- Giúp cải thiện tâm trạng: Quả dâu có chứa các vitamin và khoáng chất giúp cải thiện tâm trạng.
Có bao nhiêu giống Dâu?
Trên thế giới có khoảng 100 loài dâu da, trong đó có khoảng 20 loài được trồng phổ biến. Ở Việt Nam, có khoảng 10 giống dâu da được trồng phổ biến, bao gồm:

- Dâu xanh: Đây là giống dâu da phổ biến nhất ở Việt Nam. Quả dâu xanh có vỏ màu xanh, thịt quả màu trắng, vị ngọt thanh, hơi chua.
- Dâu đỏ: Đây là giống dâu da được trồng phổ biến nhất ở Việt Nam. Quả dâu đỏ có màu đỏ đậm, vị ngọt thanh, thơm nhẹ.
- Dâu vàng: Quả dâu da vàng có màu vàng nhạt, vị ngọt đậm, thơm hơn dâu da đỏ và dâu xanh
- Dâu Thái: Đây là giống dâu da có quả to, hình bầu dục, khi chín có màu vàng nhạt. Vị dâu Thái ngọt thanh, thơm nhẹ.
- Dâu Hạ Châu là một giống dâu da đặc sản của huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ. Đây là giống dâu có quả to, hình bầu dục, khi chín có màu vàng nhạt. Vị dâu Hạ Châu ngọt thanh, hơi chua, thơm nhẹ, có mùi đặc trưng.

Cách trồng và chăm sóc cây Dâu
Cây Dâu có thể trồng được quanh năm, nhưng thời gian tốt nhất là vào đầu mùa mưa, khoảng từ tháng 5 đến tháng 7 hàng năm. Cây Dâu da thích hợp với đất có độ pH từ 5,5 đến 6,5, giàu chất hữu cơ, và có độ ẩm ổn định.
Cách trồng
Chọn cây giống khỏe mạnh, không bị nhiễm virus, và ghép trên giá thể thoáng, giữ ẩm, và thoát nước tốt.
Sau đó, đào hố với đường kính từ 50 cm và sâu từ 15 cm, lót đáy hố bằng lớp cát mịn, sau đó đổ đất trộn với phân hữu cơ vào hố.
Tiếp theo, trồng cây vào hố, chú ý không để bầu đất bị hư hại, và đắp đất lên cho vừa với mặt đất. Cuối cùng, tưới nước cho cây thường xuyên, nhưng không nên tưới quá nhiều để tránh bị úng nước và mục rễ.

Cách chăm sóc
Bón phân cho cây định kỳ, có thể là phân trùn quế, đạm cá, dịch chuối, hoặc phân hữu cơ. Không nên bón quá nhiều để tránh bị cháy rễ.
Ngoài ra, cần phòng trừ sâu bệnh cho cây bằng cách sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc trừ bệnh, hoặc các phương pháp tự nhiên. Cần quan sát thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh hại và xử lý kịp thời.
Đồng thời, cần che mát cho cây, đặc biệt là khi cây còn nhỏ vì cây chỉ phát triển tốt trong điều kiện có bóng râm, kỵ nắng.
Kết luận
Dâu da là một loại trái cây nhiệt đới có giá trị kinh tế cao. Quả dâu da có vị ngọt thanh, hơi chua, thơm nhẹ, có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Dâu da được trồng phổ biến ở nhiều vùng khác nhau của Việt Nam, đặc biệt là ở các tỉnh miền Nam.
Dâu da là một loại cây ăn quả dễ trồng, dễ chăm sóc. Với những kỹ thuật trồng và chăm sóc trên, bạn có thể trồng và chăm sóc cây dâu da thành công, mang lại năng suất cao và chất lượng tốt.